“Levende Olijfgaarden”: van verarmde monocultuur naar hotspot van biodiversiteit (Spanje)
Spanje is werelds' grootste producent van olijfolie. Sinds de jaren 80 echter, toen de productie van olijfolie intensifieerde, groeiden de traditionele olijfgaarden uit tot grote monoculturen met een lage biodiversiteit, waar alle andere vegetatie moest wijken voor olijfbomen. Hier komt gelukkig verandering in. SEO Birdlife (de Spaanse vereniging voor ornithologie) startte in 2016 met het "LIFE Olivares Vivos" project, een initiatief dat tot doel heeft de winstgevendheid van de olijfteelt te verhogen door in te zetten op herstel van biodiversiteit. Dit heeft goede resultaten opgeleverd.
De Universiteit van Jaén en de Spaanse Nationale Raad voor Onderzoek (CSIC), deden het grootste tot nog toe gekende onderzoek naar biodiversiteit in olijfgaarden. Olijfbomen, die van nature in het Middellands Zeegebied voorkomen, kunnen een heel belangrijke rol spelen in het verhogen van de biodiversiteit in Zuidelijk Europa. Als andere inheemse flora en fauna mogen groeien en gedijen naast olijfbomen, zal de biodiversiteit zich gemakkelijk herstellen.
In het kader van het 'Olivares Vivos' project werden veertig olijfgaarden onderzocht. Sinds 2016 lieten landbouwers, onderzoekers en vrijwilligers de kruidachtige grondlaag terug aangroeien in de niet-productieve delen van de olijfgaarden (geulen, stromen, grenzen, wandelpaden). Op die plaatsen werden ook nestkastjes gebouwd en drinkvijvertjes aangelegd, en werd beschutting voorzien voor vogels, insecten en zoogdieren. Na slechts 3 jaar kon er een stijging van 7 tot 12% opgetekend worden van het aantal vogels, bijen, mieren, en plantensoorten. De verscheidenheid aan soorten nam toe met 40%. In absolute cijfers gaat het over 180 vogelsoorten, 200 soorten wilde bijen, 60 mierensoorten en 750 plantensoorten.
Dit project is een toonaangevend voorbeeld van hoe landbouw en biodiversiteit worden verzoend en dat duurzame landbouw, productiviteit en rendabiliteit hand in hand kunnen gaan.
K.B. & E.B.
----------
Bronnen: