De verloren regenwouden van Groot-Brittannië: leer ze kennen en bescherm ze!

24-06-2022

Compleet onverwacht ontdek ik dat Groot-Brittannië regenwouden heeft: het Keltische Regenwoud. We wisten natuurlijk al dat het daar altijd pijpenstelen regent, maar we associëren regenwouden vooral met de tropen, waar het heel het jaar door regent en heet is. Maar de onbekende gematigde regenwouden spelen een minstens even belangrijke rol als klimaatbuffer en herbergen een zeer grote biodiversiteit aan planten, schimmels en dieren. Daarom verdienen ze het beter gekend te zijn en een speciale beschermingsstatus te krijgen, want nu blijven er maar kleine geïsoleerde fragmenten van over. De Brit Guy Shrubsole, schrijver en activist, neemt het op voor de gematigde regenwouden in het Verenigd Koninkrijk, en de Planeetzusjes volgen hem in zijn kielzog.

Auteur: Kathelijne Bonne. Wie zijn de Planeetzusjes?

Sprookjesachtig

Korstmossen, typisch in regenwouden (foto: Pexels)

Maar hoe zien die regenwouden eruit? Zoals in een sprookje, helgroen, dampend, overal water, vocht en druppels, zeer oude knoestige stammen bedekt met korstmossen (ook genoemd licheen), levermossen, andere mossen, de grond glibberig met veel ondergroei en varens. Er zijn ook vele endemische soorten, soms beperkt tot één vallei.

Typisch in regenwouden zijn epifyten, dat zijn planten die op andere planten leven, op takken, schors en bladeren. Het echtpaar van korstmos-specialisten (lichenologen) Brian en Sandy Coppins van de Royal Botanic Gardens in Edinburgh, ontdekten dat sommige korstmossen uit de tropen ook in Schotse regenwouden voorkomen. Het is bovendien nog maar 10 jaar dat men deze bossen überhaupt regenwouden noemt.

Canada tot Japan

Gematigde regenwouden komen van nature voor in zeer natte gebieden zoals de westkusten van Groot-Brittannië en Ierland, Japan, Noord-Spanje, Nieuw-Zeeland, Rusland, Westkust van Canada en VS, Iran, en nog een paar plaatsen. Maar ze verloren terrein door ontbossing, en ook omdat ze trager groeien dan geïmporteerde naaldboomsoorten en andere exoten.

Dwarsliggers en herten

Een gematigd regenwoud in Nieuw-Zeeland (Michal Klajban/Wikipedia)

Groot-Brittannië heeft een heel grote klimaatstrook waar de regenwouden ooit groeiden en waar die beter terug geïntroduceerd worden: Op 20% van het landoppervlak kunnen ze gedijen. Maar nu zijn er alleen kleine stukjes regenwoud over in Schotland, de Lake District, Wales, en Dartmoor. En slechts 13% van het land bestaat uit bos, waarvan het grootste deel aangeplante naaldbomen (coniferen groeien snel en zijn dus lucratief voor de houthandel, hun rechte stammen sieren ook de spoorwegen als dwarsliggers).

Traditioneel worden de regenwouden ook bedreigd door overbegrazing (schapen, herten), de kolenindustrie, en tegenwoordig door klimaatverandering en prijsstijgingen door consortia die via het opkopen van lappen grond hun uitstoot willen compenseren en er boven de hoofden van lokale gemeenschappen een handeltje in drijven. Dat bemoeilijkt natuurbehoudprojecten en lokale initiatieven.

Keltisch Regenwoud in kaart brengen

Maar gelukkig krijgen de regenwouden nu wat meer aandacht. En pas als we weten dat ze bestaan, kunnen we ze helpen. De campagne die van start gegaan is, zo las ik in de krant The Guardian, heet the Lost Rainforests of Britain. Het project startte als een persoonlijke blog van Guy Shrubsole en groeide uit tot een beweging die nu eist dat de Regering alle fragmenten van het Keltische Regenwoud in kaart brengt, beschermt en herstelt in haar vroegere glorie. Guy wil vooral het bewustzijn vergroten, zodat er actie en burgerparticipatie van komt. Goed bezig Guy!

----

Lees meer over bossen en mossen:

Aanrader: "Gathering Moss" van Robin Wall Kimmerer, ik kreeg dit boek over mos voor mijn verjaardag van mijn goede vriendin, schrijfster en filosofe Silvia Zuleta Romano. Bedankt Silvia, echt iets voor mij dat boek!

Bronnen van dit artikel, klik op de links om mooie foto's te zien van het Keltisch Regenwoud:

Vivien Cumming, april 2022, National Geographic: Britain has a rainforest - and it's in trouble.

Lost Rainforests of Britain website.

Guardian, Jun 2022, Britain's vanishing rainforests must be protected, say campaigners

Ga naar alle artikels